اگر قصد سفر خارجی دارید، یکی از اولین هزینه‌هایی که باید در نظر بگیرید، عوارض خروج از کشور است. این مبلغ توسط دولت تعیین می‌شود و پیش از خروج از مرزهای ایران، باید پرداخت شود؛ چه مسافر تفریحی باشید، چه زائر، چه حتی برای کار یا تحصیل بخواهید از کشور خارج شوید.
 
با توجه به تغییرات هر ساله مبلغ عوارض، سوالات زیادی برای مسافران پیش می‌آید:
مبلغ عوارض در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
چه کسانی معاف هستند؟
بهترین روش پرداخت چیست؟
اگر پرداخت نکنیم چه می‌شود؟
 
در این مقاله با هوران سفر همراه باشید، به تمام این سوالات پاسخ می‌دهیم و راهنمای کاملی از روش‌های پرداخت، مبلغ دقیق، معافیت‌ها و نکات ضروری را ارائه می‌کنیم تا بدون دردسر و استرس، سفر خارجی خود را آغاز کنید.

عوارض خروج از کشور چیست؟

عوارض خروج از کشور مبلغی است که مسافران ایرانی پیش از ترک کشور، موظف به پرداخت آن هستند. این مبلغ به‌عنوان یکی از منابع درآمدی دولت تعریف شده و طبق قانون، به منظور توسعه زیرساخت‌های گردشگری، فرهنگی و خدماتی دریافت می‌شود.
 
پرداخت عوارض، شرط لازم برای خروج از کشور است و تا زمانی که این مبلغ پرداخت نشود، اجازه عبور از مرز هوایی، زمینی یا دریایی به مسافر داده نخواهد شد.
 
نکته مهم اینجاست که عوارض خروج از کشور با هزینه ویزا یا مالیات سفر فرق دارد. این مبلغ فقط مربوط به خروج از مرزهای ایران است و ربطی به مقصد، نوع ویزا یا هدف سفر ندارد.
 
سوالی که برای خیلی از مسافران پیش می ید این است که آیا عوارض خروج برای سفر داخلی یا کیش و قشم هم باید پرداخت شود؟ پاسخ خیر است، عوارض خروج فقط برای سفرهای خارجی است. سفر به مناطق آزاد مثل کیش و قشم نیازی به پرداخت این مبلغ ندارد.
راهنمای پرداخت عوارض خروج از کشور

مبلغ عوارض خروج از کشور در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟

یکی از مهم‌ترین نکاتی که پیش از سفرهای خارجی باید در نظر گرفت، اطلاع از مبلغ دقیق عوارض خروج از کشور است. این مبلغ بسته به نوع سفر (سیاحتی یا زیارتی)، تعداد دفعات خروج در سال، نوع مرز خروجی (هوایی، زمینی یا دریایی) و حتی نوع مسافر (عادی، مرزنشین، زائر) متفاوت است. در این بخش، به‌روزترین جدول مبالغ عوارض خروج از کشور در سال ۱۴۰۴ را مشاهده می‌کنید تا بتوانید با برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای سفر خود اقدام کنید.

نوع سفر/گروه مسافر سفر اول سفر دوم سفر سوم و بیشتر توضیحات
سفر سیاحتی(مسافران عادی) ۵۲۰ هزار تومان ۱ میلیون و ۱۲۷ هزار تومان ۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان مبلغ برای تمامی مرزها یکسان است
زائران حج تمتع و عمره ۲۳۳ هزار تومان ۳۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان ۴۴۶ هزار تومان برای تمامی مرزها یکسان است
زائران عتبات عالیات ۶۰ هزار تومان هوایی، ۲۰ هزار تومان زمینی/دریایی ثابت ثابت مستقل از دفعات سفر
مرزنشینان ۷۵ هزار تومان هوایی، ۶۰۰ هزار تومان زمینی/دریایی ثابت ثابت با کارت مرزنشینی و سکونت در مناطق خاص

چه کسانی از پرداخت عوارض خروج معاف هستند؟

در ادامه، فهرستی از افرادی که طبق قوانین و مقررات جاری از پرداخت عوارض خروج از کشور معاف هستند، ارائه می‌شود:

گروه معاف شرایط و توضیحات
دانشجویان خارج از کشور در صورت داشتن فاصله زمانی حداقل ۳ ماه بین هر سفر و ارائه مدارک معتبر از دانشگاه محل تحصیل.
بیماران اعزامی برای درمان با ارائه تأییدیه از شورای پزشکی یا وزارت بهداشت، معاف از پرداخت عوارض هستند.
جانبازان اعزامی برای درمان در صورت سفر به خارج برای درمان و با تأیید مراجع ذی‌ربط، از پرداخت عوارض معاف هستند.
کادر پرواز و خدمه کشتی‌ها به دلیل ماهیت شغلی و سفرهای مکرر، از پرداخت عوارض معاف هستند.
دارندگان گذرنامه سیاسی افرادی که دارای گذرنامه سیاسی هستند، از پرداخت عوارض معاف می‌باشند.
زائران اربعین حسینی در بازه زمانی مشخص (معمولاً حدود ۲۰ روز پیش از اربعین) و در صورت خروج از مرزهای زمینی، از پرداخت عوارض معاف هستند.
کارکنان رسمی مأمور به خارج با ارائه حکم مأموریت رسمی از سوی نهادهای دولتی، از پرداخت عوارض معاف می‌باشند.
ایرانیان شاغل در خارج از کشور در صورت داشتن گذرنامه شغلی صادره از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاف از پرداخت عوارض هستند.
کودکان زیر ۲ سال کودکان نیز از پرداخت عوارض معاف هستند.

روش های پرداخت عوارض خروج از کشور

برای پرداخت عوارض خروج از کشور در سال ۱۴۰۴، روش‌های متعددی وجود دارد که به شما امکان می‌دهد با توجه به شرایط و امکانات خود، مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنید. در ادامه، این روش‌ها را به تفصیل بررسی می‌کنیم:

۱. پرداخت اینترنتی از طریق سامانه سداد
سامانه سداد (sadadpsp.ir) یکی از معتبرترین و رسمی‌ترین درگاه‌های پرداخت عوارض خروج از کشور است. با مراجعه به این سامانه، می‌توانید با وارد کردن اطلاعات شخصی و نوع سفر، مبلغ عوارض را مشاهده و پرداخت کنید. 
 
پرداخت عوارض خروج از کشور از سامانه سداد
۲. اپلیکیشن‌های موبایلی
برخی از اپلیکیشن‌های بانکی و پرداخت مانند ایوا و سامانه بام، امکان پرداخت عوارض خروج از کشور را فراهم کرده‌اند:
پرداخت عوارض خروج از کشور با برنامه ایوا
با نصب اپلیکیشن‌ها همراه بانک ملی یا بام و یا وبسایت آن و انتخاب گزینه مربوط به عوارض خروج، می‌توانید به‌راحتی پرداخت خود را انجام دهید. 
۳. پرداخت حضوری در فرودگاه‌ها
در فرودگاه‌های بین‌المللی کشور، دستگاه‌های خودپرداز غیرنقدی (Cashless ATM) نصب شده‌اند که به مسافران امکان پرداخت عوارض را می‌دهند. همچنین، برخی از باجه‌های بانکی در فرودگاه‌ها نیز خدمات پرداخت عوارض را ارائه می‌دهند. 
 
 
۴. شعب بانک ملی ایران
شعب منتخب بانک ملی ایران، به‌ویژه در مناطق مرزی، خدمات پرداخت عوارض خروج از کشور را به‌صورت حضوری ارائه می‌دهند. همچنین، از طریق وب‌سایت رسمی بانک ملی و اپلیکیشن‌های مرتبط، می‌توانید پرداخت خود را به‌صورت آنلاین انجام دهید. 

چه زمانی باید عوارض خروج را پرداخت کنیم؟ 

پرداخت عوارض خروج از کشور بهتر است پیش از روز سفر و ترجیحاً چند روز قبل از پرواز انجام شود. با این کار، اگر مشکلی در پرداخت یا ثبت اطلاعات پیش بیاید، فرصت کافی برای پیگیری خواهید داشت.
 
با این حال، در بسیاری از موارد، امکان پرداخت تا دقایقی قبل از پرواز (در فرودگاه یا از طریق اپلیکیشن‌ها و درگاه‌های آنلاین) نیز فراهم است. اما توجه داشته باشید:
اگر پرداخت را در لحظات پایانی انجام دهید، احتمال ثبت نشدن به‌موقع اطلاعات در سیستم گذرنامه وجود دارد.
 
همچنین در برخی فرودگاه‌ها، قطع بودن سامانه یا شلوغی باجه‌ها ممکن است باعث تأخیر در عبور از گیت خروجی شود.
 
توصیه کارشناسان:
بهترین زمان پرداخت، بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت قبل از پرواز است؛ مخصوصاً اگر از طریق سامانه‌های اینترنتی یا اپلیکیشن‌ها اقدام می‌کنید.
راهنمای پرداخت عوارض خروج از کشور

مدارک لازم برای پرداخت عوارض

برای پرداخت عوارض خروج، چه به‌صورت اینترنتی و چه حضوری، باید یکسری اطلاعات و مدارک را آماده داشته باشید. به طور کلی هنگام پرداخت عوارض خروج کشور اطلاعات اولیه درخواست می‌شود که در ادامه موارد موردنیاز را مرور می‌کنیم:

  • کد ملی مسافر:
    چون پرداخت عوارض به صورت انفرادی انجام می‌شود، وارد کردن کد ملی هر مسافر الزامی‌ است. حتی اگر برای چند نفر قصد پرداخت دارید، باید برای هر کدام جداگانه این اطلاعات را ثبت کنید.

  • نوع سفر (زیارتی یا سیاحتی – زمینی یا هوایی):
    مبلغ عوارض بر اساس نوع سفر متفاوت است، بنابراین هنگام پرداخت باید نوع سفر را مشخص کنید.

  • شماره گذرنامه (در برخی روش‌های پرداخت):
    بعضی از سامانه‌ها ممکن است برای تأیید هویت یا ثبت دقیق‌تر اطلاعات، شماره گذرنامه مسافر را هم درخواست کنند.

  • کارت بانکی عضو شبکه شتاب با رمز دوم (پویا):
    برای پرداخت‌های اینترنتی یا از طریق اپلیکیشن‌ها، حتماً باید کارت بانکی و رمز پویا داشته باشید.

  • شماره تماس (اختیاری ولی کاربردی):
    بعضی سامانه‌ها از شماره تماس برای ارسال رسید پرداخت یا پیگیری‌های بعدی استفاده می‌کنند.

  • پرینت رسید پرداخت (در پرداخت حضوری یا فرودگاهی):
    اگر پرداخت را به‌صورت حضوری یا از طریق دستگاه‌های خودپرداز انجام می‌دهید، حتماً رسید را نزد خود نگه دارید تا در زمان عبور از گیت، در صورت نیاز ارائه دهید.

استرداد عوارض خروج از کشور

اگر پس از پرداخت عوارض خروج از کشور در سال ۱۴۰۴ به هر دلیلی سفر شما لغو شد یا تصمیم به استفاده از آن در سال جاری ندارید، می‌توانید مبلغ پرداختی را از طریق سامانه رسمی سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی www.evat.ir درخواست استرداد دهید.

شرایط و نکات مهم برای استرداد عوارض خروج از کشور

  • پرداخت الکترونیکی: تنها عوارضی که به‌صورت الکترونیکی پرداخت شده‌اند (از طریق سامانه‌های آنلاین یا اپلیکیشن‌ها) قابلیت استرداد دارند. پرداخت‌های حضوری یا نقدی شامل این امکان نمی‌شوند.

  • اعتبار تا پایان سال: در صورت عدم استفاده از عوارض پرداخت‌شده، رسید آن تا پایان همان سال معتبر است و می‌توانید در سفر بعدی از آن استفاده کنید.

  • مدت زمان انتظار: پس از ثبت درخواست استرداد، ممکن است چند روز تا واریز مبلغ به حساب شما زمان ببرد.

مراحل ثبت درخواست استرداد عوارض خروج از کشور

  1. ورود به سامانه: به وب‌سایت www.evat.ir مراجعه کنید.

  2. انتخاب گزینه مربوطه: از منوی بالای سایت، گزینه «پرداخت و درخواست استرداد وجوه خروج از کشور» را انتخاب کنید.

  3. تکمیل فرم: در صفحه جدید، گزینه «ثبت درخواست استرداد وجوه خروج از کشور» را انتخاب کرده و فرم مربوطه را با اطلاعات زیر تکمیل کنید:

    • کد ملی متقاضی

    • شماره پیگیری قبض پرداختی

    • تاریخ پرداخت

    • شماره حساب بانکی و شماره شبا به نام خودتان

  4. دریافت کد پیگیری: پس از ثبت اطلاعات، یک کد پیگیری دریافت خواهید کرد که می‌توانید با استفاده از آن وضعیت درخواست خود را در بخش «پیگیری درخواست استرداد وجوه خروج از کشور» بررسی کنید.

نکات مهم استرداد عوارض خروج

  • حساب بانکی به نام متقاضی: اطمینان حاصل کنید که شماره حساب و شبا واردشده به نام شخص متقاضی باشد؛ واریز به حساب افراد دیگر انجام نمی‌شود.

  • حفظ رسید پرداخت: در صورت عدم دسترسی به شماره پیگیری، می‌توانید از صورتحساب مربوط به حساب پرداخت وجه آن را مشاهده نمایید. 

  • عدم تضمین استرداد: اگرچه امکان درخواست استرداد وجود دارد، اما بازگشت وجه تضمینی نیست و ممکن است با توجه به شرایط خاص، درخواست شما پذیرفته نشود.

مدت زمان اعتبار عوارض خروج از کشور

اعتبار عوارض خروج از کشور، به طور معمول تا پایان همان سال شمسی که پرداخت انجام شده، معتبر است. یعنی اگر شما در سال ۱۴۰۴ عوارض خود را پرداخت کنید، در صورتی که از آن استفاده نکنید (یعنی سفر نروید)، می‌توانید از همان پرداخت تا ۳۰ اسفند ۱۴۰۴ برای یک سفر استفاده کنید.

✅ نکات مهم درباره اعتبار عوارض خروج:

  1. سفر انجام نشده = عوارض قابل استفاده است:
    اگر پس از پرداخت، سفر شما به هر دلیلی لغو شود، تا زمانی که وارد مرز نشده‌اید، آن پرداخت مصرف نشده تلقی می‌شود و می‌توانید در سفر بعدی در همان سال از آن استفاده کنید.

  2. استفاده در سال بعد ممکن نیست:
    با شروع سال جدید، پرداخت‌های قبلی باطل می‌شوند و اگر سفر شما به سال بعد موکول شود، باید مجدد عوارض را بر اساس نرخ جدید پرداخت کنید.

  3. در صورت اطمینان از لغو سفر، می‌توانید درخواست استرداد بدهید:
    اما این فرآیند زمان‌بر است و صرفاً برای پرداخت‌های اینترنتی از طریق سامانه رسمی امکان‌پذیر است (قبلاً توضیح داده شده).

  4. عوارض خروج در مرز چک می‌شود:
    هنگام کنترل پاسپورت در مرز هوایی یا زمینی، سیستم گمرک بررسی می‌کند که آیا عوارض پرداختی در سال جاری انجام شده یا خیر.